Không phải trường hợp nào cũng cần đến thuốc kháng sinh cho trẻ em bị viêm họng. Việc tự ý dùng thuốc có thể gây tác dụng ngược, ảnh hưởng đến sức khỏe và hệ miễn dịch của bé về sau. Viêm họng là một trong những bệnh lý phổ biến nhất ở trẻ nhỏ, đặc biệt khi thời tiết thay đổi hoặc môi trường ô nhiễm.
Nguyên nhân gây bệnh và khi nào cần dùng thuốc kháng sinh cho trẻ em bị viêm họng?
Viêm họng là một trong những bệnh lý hô hấp phổ biến nhất ở trẻ nhỏ, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi thất thường. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào trẻ bị viêm họng cũng cần đến kháng sinh để điều trị.
Theo các chuyên gia nhi khoa, khoảng 70–80% các ca viêm họng ở trẻ em là do virus gây ra. Trong những trường hợp này, việc sử dụng thuốc kháng sinh cho trẻ em bị viêm họng là hoàn toàn không cần thiết. Thay vào đó, bác sĩ thường chỉ định điều trị theo hướng giảm triệu chứng như hạ sốt, tăng cường đề kháng và nghỉ ngơi hợp lý.
Chỉ có khoảng 20–30% trường hợp viêm họng do vi khuẩn, điển hình là liên cầu khuẩn nhóm A – tác nhân có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời. Trong những trường hợp này, kháng sinh mới phát huy vai trò quan trọng và cần thiết để kiểm soát bệnh hiệu quả.
Khi nào không cần dùng thuốc kháng sinh cho trẻ em bị viêm họng?
Không phải lúc nào trẻ em bị viêm họng cũng cần sử dụng đến thuốc kháng sinh cho trẻ em bị viêm họng. Trên thực tế, phần lớn trường hợp viêm họng ở trẻ là do virus gây ra – điều này đồng nghĩa với việc cơ thể bé hoàn toàn có khả năng tự hồi phục mà không cần can thiệp bằng kháng sinh.
- Hầu hết các trường hợp viêm họng do virus sẽ tự khỏi trong vòng 7–10 ngày mà không cần đến thuốc kháng sinh cho trẻ em.
- Vệ sinh mắt và mũi bằng nước muối sinh lý giúp làm sạch vi khuẩn, bụi bẩn tích tụ.
- Hướng dẫn trẻ súc miệng bằng nước muối loãng và giữ vệ sinh răng miệng hằng ngày.
- Cho trẻ uống nhiều nước ấm, ăn thức ăn dễ tiêu như cháo, súp để hỗ trợ làm loãng đờm.
- Sốt cao trên 38.5°C.
- Với trẻ trên 6 tuổi đã biết khò họng, cha mẹ có thể cho bé sử dụng dung dịch súc họng sát khuẩn như povidone-iodine 1% (không được nuốt) hoặc thay thế bằng nước muối sinh lý.
Giải đáp khi nào nên dùng thuốc kháng sinh cho trẻ em bị viêm họng?
Không phải trường hợp nào viêm họng ở trẻ cũng cần đến kháng sinh. Việc xác định thời điểm sử dụng thuốc kháng sinh cho trẻ em bị viêm họng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình điều trị, giúp tránh tình trạng lạm dụng thuốc và nguy cơ kháng kháng sinh về sau.
Viêm họng do vi khuẩn
Theo các bác sĩ chuyên khoa, kháng sinh chỉ nên dùng khi trẻ bị viêm họng do vi khuẩn, đặc biệt là liên cầu khuẩn nhóm A – một tác nhân có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị đúng cách. Ngoài ra, một số trẻ ban đầu bị viêm họng do virus, nhưng do điều trị sai cách hoặc không kịp thời, dẫn đến bội nhiễm vi khuẩn – lúc này, việc sử dụng kháng sinh là cần thiết để kiểm soát tình trạng nhiễm trùng kép.
Tuy nhiên, thuốc kháng sinh cho trẻ em bị viêm họng chỉ thực sự hiệu quả nếu được kê đơn đúng loại, đúng liều, đúng thời gian bởi bác sĩ chuyên môn. Cha mẹ không nên tự ý mua thuốc hoặc dùng lại đơn cũ mà chưa có chỉ định mới từ cơ sở y tế.
Dấu hiệu trẻ có thể đang mắc viêm họng do vi khuẩn
Một số biểu hiện sau đây có thể là dấu hiệu cảnh báo trẻ bị viêm họng do vi khuẩn:
- Sốt cao trên 38,5°C kéo dài;
- Đau họng nhiều kèm theo sưng đau hạch cổ;
- Xuất hiện các đốm trắng hoặc nốt xuất huyết ở vòm họng;
- Đau bụng, buồn nôn hoặc có tiết dịch ở họng và amidan.
Các loại thuốc kháng sinh cho trẻ em bị viêm họng được bác sĩ chỉ định
Dưới đây là một số nhóm thuốc kháng sinh bị viêm họng thường được bác sĩ kê đơn trong trường hợp nhiễm khuẩn:
- Amoxicillin hoặc Amoxicillin kết hợp Acid Clavulanic: Liều thường dùng là khoảng 50mg/kg/ngày trong 5–7 ngày.
- Cephalosporin thế hệ 1 và 2 như Cephalexin, Cefaclor, hoặc Cefuroxim: Được chỉ định nếu trẻ không dung nạp amoxicillin.
- Macrolid như Azithromycin, Erythromycin: Dùng trong các trường hợp dị ứng penicillin.
- Lưu ý: Các nhóm kháng sinh như Sulfamide, Quinolon hoặc Cephalosporin thế hệ 3 thường không được khuyến cáo cho viêm họng cấp ở trẻ em, trừ khi có kết quả kháng sinh đồ xác định rõ vi khuẩn nhạy với nhóm này.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc kháng sinh cho trẻ em bị viêm họng
Việc sử dụng thuốc kháng sinh cho trẻ em khi bị viêm họng cần được thực hiện một cách nghiêm túc và theo đúng hướng dẫn từ bác sĩ. Nhiều phụ huynh khi thấy con giảm sốt, bớt ho, ăn uống tốt hơn thường chủ quan, tự ý ngưng thuốc giữa chừng vì nghĩ rằng bệnh đã khỏi.
Thực tế, thuốc kháng sinh không tiêu diệt vi khuẩn ngay lập tức mà cần thời gian để phát huy hiệu quả. Trong giai đoạn đầu điều trị, kháng sinh chỉ khiến vi khuẩn yếu đi, giảm khả năng gây bệnh, khiến triệu chứng thuyên giảm. Tuy nhiên, nếu ngưng thuốc sớm, số vi khuẩn chưa bị tiêu diệt hoàn toàn có thể hồi phục và trở nên kháng lại chính loại kháng sinh đã dùng. Điều này làm cho lần điều trị tiếp theo trở nên khó khăn hơn, bởi vi khuẩn đã có sức đề kháng mạnh hơn trước.
Lời kết
Việc theo dõi Kiến thức y khoa sẽ giúp phụ huynh dễ dàng theo dõi lịch hẹn, tra cứu hồ sơ sức khỏe và đặt lịch khám mọi lúc, mọi nơi – tiện lợi chỉ với vài thao tác trên điện thoại. Đây cũng là một công cụ hữu ích để theo dõi quá trình điều trị và việc dùng thuốc kháng sinh cho trẻ em bị viêm họng theo chỉ định bác sĩ một cách an toàn và hiệu quả.