Thuốc giảm đau thần kinh đóng vai trò quan trọng, bao gồm các loại thuốc chống trầm cảm ba vòng, thuốc chống co giật, thuốc giảm đau tại chỗ và một số loại thuốc nhóm Opioid được dùng trong các trường hợp nặng. Việc điều trị cần được cá nhân hóa theo từng bệnh nhân để đạt hiệu quả cao nhất và hạn chế tác dụng phụ.
Hiểu đúng về đau dây thần kinh: Nguyên nhân và triệu chứng
Đau dây thần kinh là tình trạng xảy ra khi hệ thống thần kinh của bạn gặp trục trặc, khiến cơ thể phát đi những tín hiệu đau không phù hợp hoặc quá mức. Khác với các loại đau thông thường do va chạm hay chấn thương, đau dây thần kinh lại thường bắt nguồn từ các bệnh lý thần kinh mãn tính, tổn thương dây thần kinh hoặc một số loại nhiễm trùng. Vì thế mà cần sử dụng thuốc giảm đau thần kinh để giúp kiềm chế cơn đau.
Điểm đặc biệt của loại đau này là nó có thể xuất hiện mà không cần bất kỳ tác động vật lý nào. Nghĩa là, dù bạn không gặp phải tai nạn hay va đập, cơn đau vẫn có thể âm ỉ kéo dài hoặc xuất hiện đột ngột theo từng đợt. Nhiều người mô tả cảm giác như bị châm chích, nóng rát hoặc đau buốt mà không rõ lý do.
Trong khi các cơn đau thông thường thường là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước tác nhân gây hại (chẳng hạn như khi bạn đánh rơi vật nặng vào chân), thì đau thần kinh lại là biểu hiện của sự “lỗi tín hiệu” trong hệ thần kinh.
Các nhóm thuốc giảm đau thần kinh thường dùng hiện nay
Đau dây thần kinh là một tình trạng phức tạp, thường bắt nguồn từ sự tổn thương hoặc rối loạn của hệ thần kinh. Vì vậy, mục tiêu sử dụng thuốc giảm đau thần kinh không chỉ dừng lại ở việc xoa dịu cơn đau, mà còn hướng đến việc xác định nguyên nhân gốc rễ, cải thiện chức năng thần kinh và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.
Thuốc không kê đơn
Một số loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen (Motrin) hoặc naproxen (Aleve) có thể được sử dụng. Tuy nhiên, chúng thường không mang lại hiệu quả rõ rệt trong các trường hợp đau thần kinh do không tác động trực tiếp đến nguyên nhân của cơn đau.
Thuốc giảm đau thần kinh kê đơn
Dù nhóm thuốc Opioid từng được xem là lựa chọn cho các cơn đau dữ dội, nhưng với đau thần kinh, chúng thường không mang lại hiệu quả cao. Ngoài ra, nguy cơ phụ thuộc thuốc khiến các bác sĩ hạn chế sử dụng. Thay vào đó, các loại thuốc giảm đau tại chỗ như miếng dán lidocain, capsaicin hoặc kem bôi theo toa lại được ưu tiên nhờ tác dụng trực tiếp vào vùng bị ảnh hưởng.
Thuốc chống trầm cảm
Đây là một trong những nhóm thuốc giảm đau thần kinh được đánh giá cao nhờ khả năng điều chỉnh các tín hiệu truyền dẫn đau trong não bộ. Hai dòng thuốc phổ biến là:
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCA): thường được dùng trong đau dây thần kinh mạn tính.
- Chất ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine (SNRI): hiệu quả trong việc làm giảm cảm giác đau và cải thiện tâm trạng.
Thuốc chống co giật
Một trong những nhóm thuốc được sử dụng phổ biến nhất để kiểm soát cơn đau dây thần kinh là thuốc chống động kinh và co giật. Trong đó, Gabapentin và các dẫn xuất của nó thường được bác sĩ kê đơn để điều trị. Dù cơ chế chính xác vẫn đang được nghiên cứu, các chuyên gia tin rằng nhóm thuốc này có khả năng làm gián đoạn tín hiệu đau sai lệch trong hệ thần kinh, giúp làm dịu các cơn đau bất thường.
Ức chế thần kinh – Thuốc giảm đau thần kinh
Bên cạnh đó, trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể chỉ định tiêm thuốc trực tiếp vào vùng dây thần kinh bị ảnh hưởng. Các loại thuốc này bao gồm steroid, thuốc gây tê cục bộ hoặc các dạng thuốc giảm đau chuyên biệt khác. Phương pháp tiêm nhắm mục tiêu này giúp làm gián đoạn đường truyền tín hiệu đau, mang lại hiệu quả giảm đau nhanh chóng và rõ rệt.
Việc lựa chọn loại thuốc phù hợp cần có sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa, bởi mỗi người bệnh có cơ địa và nguyên nhân gây đau khác nhau. Việc điều trị hiệu quả không chỉ phụ thuộc vào loại thuốc mà còn vào sự phối hợp toàn diện giữa thuốc men, thay đổi lối sống và hỗ trợ tâm lý.
Phân loại các nhóm thuốc giảm đau thần kinh tác động lên hệ thần kinh trung ương
Trong điều trị đau có liên quan đến hệ thần kinh, việc lựa chọn đúng nhóm thuốc là yếu tố then chốt giúp cải thiện hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác dụng phụ. Dựa theo cơ chế tác động, các loại thuốc giảm đau thần kinh ảnh hưởng đến thần kinh trung ương thường được chia thành ba nhóm chính:
Nhóm thuốc chủ vận trên thụ thể opioid
Đây là nhóm thuốc thần kinh phổ biến với tác dụng mạnh, thường được chỉ định trong các trường hợp đau dữ dội. Bao gồm cả các hoạt chất tự nhiên như morphin, codein và các dẫn xuất tổng hợp như pethidine, methadone… Các thuốc này hoạt động bằng cách gắn vào các thụ thể opioid trong não, làm gián đoạn tín hiệu đau.
Nhóm thuốc chủ vận từng phần và chủ vận – đối kháng hỗn hợp
Đặc điểm nổi bật của nhóm thuốc giảm đau thần kinh này là khả năng vừa kích thích, vừa ức chế các thụ thể opioid, giúp kiểm soát cơn đau hiệu quả mà ít gây nghiện hơn. Một số loại thường dùng là pentazocine, nalorphine, nalbuphine, và butorphanol. Những thuốc này thường được cân nhắc trong điều trị các dạng đau thần kinh có tính chất mãn tính.
Lời kết
Nếu bạn đang cần tư vấn hoặc điều trị các vấn đề liên quan đến đau thần kinh, bao gồm việc sử dụng thuốc giảm đau thần kinh, hãy chủ động kết nối với cơ sở y tế để được hỗ trợ kịp thời. Quý khách có thể đặt lịch khám nhanh chóng bằng cách gọi đến số HOTLINE hoặc truy cập trực tiếp qua Kiến thức y khoa.